سایه
قرآن کریم درباره ی سایه می فرماید:خداوندازآنچه آفریده است ،سایه های برای شماقرارداد(سوره نحل/81)
سایه ها،اعم ازسایه درختان واشیاءدیگرویاسایه های درون غارهاوپناهگاهای کوهستانی ،به عنوان نعمت بسیار ارزشمند الهی بیان شده است .همان گونه که انسان درزندگی خودبه تابش نورنیازدارد،بسیاری وقت ها نیازمند سایه است. چراکه اگرنور،یکنواخت وپیوسته بتابد،زندگی غیرممکن خواهدبود.همچنین ،همه می دانیم بزرگترین سایه برای ما ساکنان زمین ،سایه کره زمین است که شب نام داردونیمی ازسطح زمین رامی پوشاند.نقش این سایه ی بزرگ در زندگی انسان ها،برهیچکس پوشیده نیست .همین طوراست نقش سایه های کوچک ترازآن به هنگام روز،درمناطق مختلف .وممکن است اهمیت سایه ی غارها وپناهگاهای کوهستانی ،برای شهر نشینهای آسوده خاطر هرگز آشکار نباشد،ولی برای بیابان گردها ،مسافران بی دفاع ،چوپان ها ومانندآن ها دریک آفتاب داغ تابستان ارزش این گونه سایه ها انکارنکردنی است وگاه حیاتی است .
درتوحید مفضل ازامام صادق علیه السلام درمورد نعمت شب ،این سایه ی کره زمین چنین آمده است: بایددرمنافع غروب آفتاب تأمل کنیم که اگرغروبی برای آفتاب وجودنداشت،برای مردم آسایش وقراری نبوددرحالی که انسان هابه آسایش وراحتی بسیاری احتیاج دارندتابدن آن هاآرام گیردوبرای برانگیخته شدن قوه هاضمه ،جهت هضم غذا ونفوذ غذا به تمام اعضای بدن ،حواس آن ها متمرکز شود افزون براین ها،حرص وطمع ،انسان هارا به کارمدام وهمیشگی وادار می کند،تاجایی که بدن آدمی خسته ووامانده می شود،بسیاری ازمردم اگرظلمت شب برایشان نبود،هرگزبرای آنان آرام وقراری نمی بود،ازبس که برای ذخیره کردن مال ،علاقه ی بسیاردارند.گذشته ازاین زمین به واسطه ی حرارت ودوام تابش آفتاب بیش ازحدگرم وداغ می شد وهمه ی جنبندگان آن ازبین می رفتند ازاین روخداوند آفتاب رابه گونه ی به حکمت وتدبیرش مقدرفرمود که ساعت های راباطلوع بتابد وساعت های راباغروب پنهان بماند،تامردم درسایه غروب آفتاب ،آرام وقرار گیرند.پس نوروظلمت باتضادی که باهم دارند،مطیع فرمانند ودست به دست هم داده اندوبه صلاح وقوام جهان به کارگرفته می شوند.
مولانا چه نیکو سروده است :
شب کند منسوخ ،شغل روز را بین جمـــــــــــــادی خرد افروز را
گرچه ظلمت آمد آن نوم وسبات نی درون ظلمت است آب حیات
شگفتی های آفرینش /حسین اسحاقی
