یا صاحب الزمان (عج الله تعالی)
اماما به فرموده نائبت سیدعلی ما در پیچ تاریخی ایستاده ایم ، بیا !
دستمان را بگیر و به سلامت از این گردنه عبورمان ده تا به شاهراه حقیقت زندگی برسیم .
سر و کله زدن با کودکان دیروز...
براي داشتن رفتار درست و صحيح با نوجوان و درک او، بايد با ويژگي هاي نوجوان بيشتر آشنا شد.
بعضي از اين ويژگي ها عبارتند از:
کم حوصلگي
اکثر نوجوانان نسبت به انجام کارهايي که مورد پسند و علاقه والدين است، بي حوصله اند و کشش و علاقه اي نسبت به آن ندارند، چه نسبت به معاشرت ها و تفريحات آنها و چه نسبت به کارها و مسؤوليت ها. با توجه به اين ويژگي ها تنها زماني مي توانيد نوجوان را با خود همراه کنيد که حس هيجان خواهي او را تحريک کرده باشيد يا او را به کارهايي بگماريد که به آن علاقه دروني داشته باشد.
گروه همسالان و دوستان
متاسفانه نوجوانان، دوستان خود را باهوش تر از پدر و مادرشان به شمار مي آورند! در نتيجه حرف شنوي بيشتري نسبت به دوستان خود دارند و احتمال عمل کردن به حرفي که همسالان به آنها مي گويند، بيش از همان حرفي است که از والدين شنيده مي شود.
اين ويژگي باعث مي شود که نظارت والدين بر افرادي که نوجوانشان با آنها تمايل به دوستي پيدا مي کند، بيشتر شود. توجه داشته باشيد که اغلب، فرزندان ما هيچگونه آموزشي براي انتخاب دوست دريافت نمي کنند و به دليل جذابيت هاي ظاهري و گفتاري همسالان جذب مي شوند، در حاليکه آموزش انتخاب دوست بايد از کودکي به آنها داده شود تا مهارت لازم را تا رسيدن به نوجواني کسب کرده باشند.
کم حرف شدن!
آن کودکي که در بچگي دور و بر شما بالا و پايين مي پريد و پرحرفي مي کرد، ناگهان به نوجواني کم حرف که به سوالات شما در يکي دو کلمه و به شکل کاملا فشرده پاسخ مي دهد و ديگر رازهايش را با شما در ميان نمي گذارد تبديل مي شود.
در اين زمينه به او پافشاري و اصرار نکنيد چون با اصرار شما او باز هم بيشتر در خود فرو خواهد رفت. او را آزاد بگذاريد تا هر زمان ميل داشت با شما گفتگو کند.
مصرف بي رويه
متاسفانه نوجوانان اکثرا درباره صرفه جويي و اسراف چيزي نمي دانند و بدون توجه به وضعيت اقتصادي خانواده، پول خرج مي کنند و گاه توقعات زياده از حد دارند. حتما لازم است در شرايط عادي (نه زماني که توقعات مالي خود را ابراز مي کند)، درباره محدويت خرج کردن پول با توجه به شرايط اقتصادي تان با او صحبت کنيد.
مستقل شدن
نوجوانان دوست دارند مانند بزرگترها با آنها رفتار شود و کسي آنها را کودک فرض نکند. دوست دارند هزينه هاي او را به صورت ماهيانه يا هفتگي در اختيارش قرار دهيد و در کارها به جاي دستور دادن با آنها مشورت نماييد. چون نوجوانان از نظر هوشي در سطح بالايي قرار دارند، مشورت با آنها براي خودتان هم قابل توجه است. همچنين نوجوان دوست دارد در بسياري از موارد تنها باشد و حريم شخصي داشته باشد، ديگر تمايل ندارد در هر موقعيتي با شما به مهماني و ديد و بازديد بيايد که اين هم در سن او رفتاري طبيعي تلقي مي شود.
با نوجوانان چه کنيم؟
به رغم همه توضيحاتي که درباره ويژگي هاي نوجوانان داده شد، اما ظاهر نوجوانمان که ديگر بالغ و بزرگ شده نبايد ما را گول بزند. او از نظر احساسي کاملا لطيف است و هنوز نياز به در آغوش گرفتن و ابراز محبت دارد و نبايد عاطفه را از او دريغ کرد.
منتها بايد ابراز عاطفه متناسب با سن و شرايط او باشد. براي افزايش مسؤوليت پذيري و راهبرد ذهن نوجوانان نيز راهکارهايي وجود دارد که برخي از آنها را مختصراً برايتان توضيح مي دهيم.
پاسخ سوالات او را به طور کامل و حاضر و آماده ندهيد، کمک کنيد قسمتهايي از پاسخ را خود او کشف کند تا ذهنش پوياتر شده و قدرت تشخيص او بيشتر شود.
همچنين وقتي مسؤوليتي را به نوجوانتان مي سپاريد، مطمئن شويد که صورت مسأله به طور دقيق و روشن براي او تفهيم شده باشد و از بيان جملات کلي و چند پهلو پرهيز کنيد. ضمنا در تفويض مسؤوليت، از راهنمايي هاي غيرمستقيم استفاده کنيد.
در همکاري با او هرگز در نقش ناظر، مداخله کننده يا ايرادگير ظاهر نشويد، بلکه با تمام وجود کار کنيد و اجازه دهيد کار را عملا از شما ياد بگيرد، اگر کار را کامل انجام نداد او را تحقير ننماييد، اما تمجيد دروغ هم نکنيد و نواقص کار را بدون سختگيري يا توهين به او ياد آور شويد.
اگر نوجوانتان در حين انجام کار شکست خورد، دلايل شکست را بدون تغيير لحن و بدون سرزنش برايش مشخص کنيد و با کمک او راهکارهاي غلبه بر شکست را پيدا کنيد. ضمنا در صورت اصرار به انجام کاري، با راهنمايي اجازه دهيد نتيجه افکار و اعمال خود را تجربه کند، مگر اين که از پيش معلوم باشد چنين کاري خطرناک، بسيار حياتي و جبران ناپذير است، در اين صورت با اقتدار جلوي او بايستيد.
تا جايي که مي توانيد از دادن مسؤوليت هاي ساده و سطحي که نياز به تفکر انتزاعي و استدلال ندارد، خودداري کنيد. اين قبيل مسؤوليت ها مناسب کودک است نه نوجوان. در دادن مسؤوليت، هدف را مشخص کنيد و متناسب با آن، زمان تقريبي انجام کار را نيز با کمک خود او تعيين نماييد تا زمان او به بطالت نگذرد و تصويري حقيقي از مسؤوليت به دست آورده باشد.
خط قرمز هاي رابطه با نوجوان!
در مواجهه با نوجوانان کارهايي هست که والدين به اشتباه مرتکب مي شوند و ما در اينجا به عنوان خط قرمز از آنها ياد مي کنيم. اين کارها نتيجه دلخواه و مطلوب ما را ندارند و اکثرا به برقراري رابطه مناسب با نوجوانمان ضربه مي زنند.زماني که فرزندان ما رشد مي کنند، لازم است برخي رفتارهاي ما نيز رشد کنند و متناسب با شرايط تغيير جهت دهند.در اينجا به برخي از اين کارها اشاره مي کنيم:
خنديدن ممنوع!
هرگز به نوجوانتان با به کار بردن عبارات تمسخرآميزي که درباره ظاهر يا عملکرد اوست نخنديد و او را مسخره نکنيد. همين طور، از يادآوري وقايع نامطلوب دوران کودکي او، خصوصاً در ميان جمع خودداري کنيد. به او نگوييد خپل يا گامبو يا دست و پا چلفتي يا… براي اين قبيل شوخي ها حداقل تا بيست سالگي او صبر کنيد!
مرغ همسايه غاز نيست! مقايسه نکنيد
هر کس توانمندي و ويژگي خود را دارد. اين که فلان دوست تو با ادب يا حرف شنو يا زرنگ يا… است، هيچ کمکي به نوجوان نمي کند، جز اين که رابطه او را با شما تيره و تار خواهد کرد.
امان از عيب جويي!
هر وقت احساس کرديد که نوجوانتان رفتار نادرستي دارد، به طور غيرمستقيم اين رفتار را به او بفهمانيد. جا دارد که در کنار انتقاد از رفتارهاي او، به نکات و ويژگي هاي مثبت او نيز اشاره داشته باشيد تا بيان انتقاد تبديل به يک محاکمه آزار دهنده نشود و نوجوان بتواند ارزيابي مناسبي از خود داشته باشد.
آخرين و شايد مهم ترين نکته اي که بايد به والدين و خصوصا به مادرها گوشزد کنم، اين است که در جريان تربيت و رسيدگي به نوجوانتان هرگز خود را قرباني و فدا نکنيد.
به نيازهاي خود، به رشد و پيشرفت و يادگيري خود، به استراحت و شادي و آرامش خود و کلا به خود و علايق خود هم توجه داشته باشيد و اهميت دهيد. تنها به اين صورت است که مي توانيد الگوي خوبي براي نوجوان و کلا براي فرزندان خود باشيد و اعتماد به نفس را در آنها ريشه دار کرده و کمک کنيد خود را دوست داشته باشند و فردا مادر يا پدر خوبي باشند.
منبع: نشريه ي دنياي تغذيه، شماره ي 90
داستان مرد دانا و نانوا
مرد دانا صبح زود از مقابل مغازه نانوایی عبور می کرد. دید نانوا عمدا مقداری آرد ارزان جو را با آرد مرغوب گندم مخلوط می کند تا در طول روز به مردم به اسم نان مرغوب گندم بفروشد و سود بیشتری به دست آورد. مرد دانا از مرد نانوا پرسید:” آیا دوست داری با آن بخش از وجودت که به تو دستور این کار را داد و الآن مشغول انجام این کار است تمام عمر همنشین باشی!؟”
مرد نانوا با مسخرگی پاسخ داد:” من فقط برای مدتی اینکار را انجام خواهم داد و بعد که وضع مالی ام بهتر شد اینکار را ترک می کنم و مثل بقیه نانواها آدم درست و صادقی می شوم!؟”
مرد دانا سری تکان داد و گفت:” متاسفم دوست من!! هر انسانی که کاری انجام می دهد بخشی از وجود او می فهمد که قادربه این کار هست. این بخش همه عمر با انسان می آید. در نگاه و چهره و رفتار و گفتار و صدای آدم خودش را نشان می دهد.
کم کم انسان های اطراف ات هم می فهمند که چیزی در وجود تو قادر به این جور کارهای خلاف است و به خاطر آن از توفاصله می گیرند. تو کم کم تنها می شوی و این بخش که تو دیگر دوستش نخواهی داشت همچنان با تو همراه خواهد شد و نهایتا وقتی همه را از دست دادی فقط این بخش از وجودت یعنی بخشی که قادر به فریب است در کلک زدن مهارت دارد با تو می ماند و تو مجبوری تمام عمر با تکه ای که دوست نداری زندگی کنی و حتی در آن دنیا با همان تکه همراه شوی!
اگر آنها که محض تفنن و امتحان به کار خلافی دست می زنند و گمان می کنند بعد از این تجربه قادر به بازگشت به حالت پاکی و عصمت اولیه نیستند و بخشی از وجود آنها نسبت به توانایی خود در خطاکاری آگاه و بیدار می شود و همیشه همراهشان می آید ، شاید از همان ابتدا هرگز به سمت کار خلاف حتی برای امتحان هم نمی رفتند.
پيامبر اعظم(صلی الله علیه و آله و سلم) و بهداشت لباس
طهارت و پاكيزگي لباس آدمي آنقدر مهم است كه قرآن كريم در اين خصوص به پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) دستور ميدهد كه «لباست را پاكيزه كن»در روايت آمده است كه پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از ژوليدگي و پريشاني تنفّر داشت و حضرت از لباسهايش مراقبت ميكرد و آن را وصله مينمود و كفش خود را پينه ميزد و بيشتر كاري كه در خانه انجام ميداد خياطي بود، حضرت ميفرمايد: «لباس خود را تمييز كنيد و موهاي خود را كم نمائيد و آراسته و پاكيزه باشيد زيرا يهودان چنين نكردند و زنانشان زنا كار شدند»و در نقل ديگر آمده است كه ميفرمايد: «البس جديداً و عش حميداً» يعني «لباس نو بپوش و بانام نيك زندگي كن». و باز فرموده است «لباس خود را نيك كنيد و لوازم خود را اصلاح نمائيد»مرحوم علامه طباطبائي ميگويد: «اكثر لباسهاي پيامبر سفيد بود و خود حضرت ميفرمود: «به زنده هايتان لباس سفيد بپوشانيد و با آن مردگانتان را دفن كنيد»امام صادق(ع) ميفرمايد: «پيامبر(ص) از پوشيدن چيزي كه سياه بود كراهت داشت»از مجموع اين احاديث چنين بر ميآيد كه لباس سفيد شايسته اندام يك مسلمانان است هم به لحاظ روشني آن و هم اينكه لباس سفيد، زودتر و بهتر آلودگيها را نشان ميدهد و انسان نسبت به طهارت آن سريعتر اقدام مينمايد.